مسئولیت شهرداری چیست؟

• پیشینه عمومی

مسئولیت شهرداری، یک مسئولیت مدنی در شرایطی است که اقدامات یک شرکت شهرداری، یک ارگان شهرداری یا یکی از ماموران آن باعث صدمه به شخصی شود.

به عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد: حوادث در یک مرکز تفریحی که توسط شهرداری اداره می شود. حوادث لغزش و سقوط در اماکن شهرداری و MVA ها شامل وسایل نقلیه شهری مانند ماشین های پلیس، کامیون های پستی و وسایل حمل و نقل عمومی.

گاهی اوقات، در دعاوی مربوط به مسئولیت شهرداری، ممکن است این موضوع مطرح شود که آیا دولت یا نهاد دیگری مسئول حادثه یا جبران خسارت است - مانند پیمانکار شخص ثالث، مالک ملک خصوصی یا شرکت بیمه.

شهرداری ها موظف به مراقبت از جاده ها در وضعیت تعمیر هستند. اقدام علیه شهرداری به دلیل تخلف از وظیفه مراقبتی به شرح زیر تحلیل می شود:

عدم تعمیر: شاکی باید با میزان احتمالات ثابت کند که شهرداری نتوانسته جاده مورد نظر را در وضعیت معقول تعمیر نگه دارد.
علیت: شاکی باید ثابت کند که عدم تعمیر باعث بروز حادثه شده است.
دفاعیات قانونی: اثبات عدم تعمیر و علیت یک دعوی قابل طرح را در برابر شهرداری ایجاد می کند. سپس شهرداری موظف است یکی از موارد دفاعی زیر را اثبات‌ کند:

اینکه از وضعیت تعمیر بزرگراه یا پل مطلع نبوده یا اینکه این وضعیت را پیش بینی نکرده است.
اقدامات معقولی برای جلوگیری از وقوع پیش‌ فرض اتفاق انجام داده است. یا
در هنگام مشخص شدن علت اقدام، حداقل استانداردهای تعیین شده توسط وزارت حمل و نقل در مورد بزرگراه یا پل و در مورد پیش فرض ادعایی آن اعمال شده باشد و استانداردهای آن نیز رعایت شده باشد.
قانون قصور شخص زیان دیده: اگر شهرداری نتواند هیچ یک از سه دفاع قانونی را اثبات کند، می تواند نشان دهد که نحوه رانندگی شخص شاکی باعث صدمات او شده یا در ایجاد آن نقش داشته است.

• قانون عفو

قانون شهرداری مربوط به سال 2001 محدودیتی را برای مسئولیت شهرداری در قبال سهل انگاری تعیین می کند.

این قانون برای «شهرداری یا هیئت محلی ، عضو شورای شهرداری یا هیئت محلی ، یا یک مامور ، کارمند یا کارگزار شهرداری یا هیئت محلی» معافیت دارد.

همچنین این قانون برای مورد زیر هم معافیت ایجاد میکند :

سهل انگاری در ارتباط با اعمال یا عدم اعمال یک قدرت اختیاری یا انجام یا عدم اجرای یک وظیفه اختیاری، در صورتی که اقدام یا عدم اقدام ناشی از تصمیم سیاستگذاری شهرداری یا هیئت محلی باشد که با حسن نیت و آزادی عمل انجام شده است .

• حوادث لغزشی و سقوط

این قانون مقرر می‌دارد: «به جز در موارد سهل انگاری فاحش، شهرداری در قبال صدمات جانی ناشی از برف یا یخبندان در پیاده‌رو مسئولیتی ندارد».

مفهوم سهل انگاری فاحش به طرق مختلف توصیف شده است. یکی از آنها این است که، سهل انگاری شامل این است که یک شخص عاقل موفق نمیشود تا عملی را با مراقبت کامل انجام دهد در حالی که سهل انگاری فاحش شامل این است که یک شخص بی دقت نتواند کاری را با مراقبت کامل انجام دهد.

یکی از مواقعی که شهرداری به طور فاحش سهل انگاری می کند این است که از احتمال آسیب (مثلاً ناشی از طوفان برف) اطلاع داشته باشد ولی سیاست و برنامه ای برای رسیدگی به احتمال آسیب (مثلاً نداشتن برف روب) نداشته باشد.

در پرونده وارگاس علیه همیلتون، شاکی از شهرداری و مالک زمین مجاور به دلیل لغزش و سقوط او در ساعت 7 صبح یک روز پس از یک شب بارانی سرد شکایت کرد.

دادگاه ادعای او را رد کرد زیرا شهرداری آیین‌نامه‌ای داشت که طبق آن مالکان زمین در خیابان باید پیاده‌روی خود را در عرض 24 ساعت پس از وقوع طوفان زمستانی از برف و یخ پاک کنند - که منطقی بود - چون مالک زمین مجاور بین ساعت 7 و 8 صبح آن روز پیاده‌رو را از برف و یخ پاک کرد.

• زمان اعلان

شاکی عموماً موظف است که قبل از طرح دعوی مدنی به شهرداری در این رابطه اطلاع دهد.

این قانون مقرر می‌دارد که هیچ دعوای مدنی نمی‌تواند اقامه شود مگر اینکه ظرف 10 روز پس از وقوع جراحت، اخطار کتبی در مورد ادعا و آسیبی که در مورد آن شکایت شده، از جمله تاریخ، زمان و محل وقوع حادثه، ابلاغ شده باشد یا اینکه توسط پست سفارشی به :

دفتردار شهرداری ارسال شده باشد. یا
در صورتی که دعوی علیه دو یا چند شهرداری که مشترکاً مسئول تعمیر بزرگراه یا پل هستند باشد، به دفتردار هر یک از شهرداری ها ارسال شود.

در صورت فوت مجروح در اثر جراحت، عدم اطلاع مانع از اقدام نیست.

در صورتی که قاضی تشخیص دهد که عذر موجهی برای ایجاب یا عدم کفایت اخطاریه وجود دارد و شهرداری در دفاع از خود مواجه پیش‌داوری و لطمه نخواهد شد و عدم اخطار یا عدم کفایت اخطاریه مانع از اقدام نیست.

• مدت محدودیت

دعوای مدنی حداکثر تا دو سال بعد از تاریخ کشف ادعا قابل طرح است. یک ادعا در موارد (الف) یا (ب) مشخص می شود:

الف) روزی که شخص دارای ادعا برای اولین بار مطلع شد که :

صدمه، ضرر یا آسیب رخ داده است،
صدمه، ضرر یا آسیب ناشی از عمل یا ترک فعل یا از روی غفلت بوده و در آن نقش داشته است.
اینکه ناتوانی در انجام عمل توسط شخصی صورت گرفته که علیه او ادعا شده است .
اینکه با توجه به ماهیت صدمه، ضرر یا خسارت، دادرسی ابزار مناسبی برای رفع آن خواهد بود.

(ب) روزی که شخص عاقل با توجه به توانایی ها و شرایطی که شخص مدعی دارد ابتدا باید از امور اطلاع داشته باشد.

• ایجاد مزاحمت

به طور کلی، مزاحمت، جرمی است که شامل دخالت شخصی در استفاده یا لذت بردن از ملک فرد دیگر میشود.

مزاحمت عموما قابل اقدام نیست مگر اینکه مزاحمت غیر معقول باشد و شاکی آسیب دیده باشد. متهم ممکن است دفاع از اختیارات قانونی را مطرح کند. با این حال، این دفاع از این جهت محدود است که نه تنها مستلزم آن است که این فعالیت توسط قانون مجاز بوده باشد، بلکه همچنین مستلزم این است که مزاحمت نتیجه یا پیامد اجتناب‌ناپذیر یک عمل قانونی بوده است:

متهم باید خلاف آن را ثابت کند که روش های جایگزین برای انجام کار وجود دارد.

این قانون همچنین برای «شهرداری یا هیئت محلی ، عضو شورای شهرداری یا هیئت محلی، یا یک مامور، کارمند یا کارگزار شهرداری یا هیئت محلی» معافیت ایجاد میکند.

همچنین این قانون برای " مزاحمت، در ارتباط با خروج آب یا فاضلاب از شبکه های آب و فاضلاب ..." معافیت ایجاد میکند.

در پرونده بنیک علیه لمینگتون (شهرداری)، شاکیان مدعی شدند که ارتعاشات ناشی از تردد کامیون در جاده مجاور باعث خسارت به اموال روستایی آنها شده است.

دادگاه ادعای مزاحمت آنها را رد کرد زیرا متوجه شد که آنها در سال 2009 زمانی که به ادعای خود پی بردند گزارش کارشناسی را تهیه کردند اما آنها ادعای خود را در سال 2018 مطرح کردند و به همین ترتیب خارج از دوره دو ساله محدودیت بودند.

دادگاه همچنین ادعای آنها را مبنی بر تخلف شهرداری از وظایف مراقبتی خود برای ایمن نگه داشتن معابر رد کرد. زیرا در رویه قضایی بخش 44 به خوبی ثابت شده است که وظیفه قانونی مراقبت فقط متوجه کاربران جاده است، نه مالکان زمین مجاور.